Allah Subhanehû ve Teâlâ'nın insanlığın iyiliğine ve değerlerine hizmet eden en eşsiz ilişkilerden biri de kadın ve erkek arasındaki ilişkidir. Bu ilişki, aile yapısını oluşturan diğer ilişki ve bağları kaynağıdır. Bu nedenle, istikrarlı ve başarılı bir şekilde yürümesi, birey ve toplum için çok önemlidir. Allah Subhanehû ve Teâlâ şöyle buyurmuştur:

 هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا  

“Sizi bir nefisten yaratan ve onunla sükûn bulmanız için, ondan eşini yaratan O’dur.”[1]

Allah Subhanehû ve Teâlâ, insanlar, ümitsizlikten çıkıp, ümit var olsunlar, istikballeri için bir çözüm yolu bulsunlar diye, insanlığın bütün işlerine yönelik bir düzen getirmiştir. Dünya ve ahiret yaşamlarında iyilik, güzellik ve afiyet içerisinde olmaları yahut ifsat, musibet ve ateş azabından korunmaları, Allah Subhanehû ve Teâlâ’nın insanlara taktir ettiği düzene bağlılıklarına göre belirlenecektir.

İslâmi esaslara göre yaşayan ailelerin istikrarının nedenlerinden biri de aile üyelerinin her birinin rollerinin fıtratlarına uygun bir şekilde belirlenmiş olmasıdır. İslâm aile bireylerinin rollerini billurlaştırmış, sınırlarını ve sorumluluk bilincini akidesi ile bağ kurarak, aile bireylerinde hissedilir neticelere ulaşmasını sağlamıştır. İslâm’da aile bireyleri arasındaki ilişkilerde güvenin bina edilmesini sağlayan en güzel esas, insanın karı-koca, çocuk-ebeveyn veya bütün aile arasındaki ilişkilerini Allah Subhanehû ve Teâlâ’nın rızası için devam ettirmesidir. Bunları, Allah'ın emirlerine uygun olarak yerine getirmek, önemli bir İslâmi görevdir. Sonucunda ise aile yapısında sevgi, saygı ve uyum meydana gelecektir.

İslâm’ın aile yapısında sevgi, saygı ve uyumu meydana getiren nasslar öğrenildiğinde ve uygulandığında aile içerisindeki huzurun, mutluluğun ve istikrarın vuku bulduğu aklen hissedilmektedir.

İslâm’ın emirleri sayesinde Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in eşleri ve ailesi ile fevkalade yakın ve sıcak ilişkileri vardı. Allah Subhanehû ve Teâlâ şöyle buyurmuştur:

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا

“And olsun ki, Rasulullah, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.”[2]

Yine Peygamber efendimizin şöyle dediği rivayet edilmiştir:

 خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لأَهْلِهِ وَأَنَا خَيْرُكُمْ لأَهْلِي

“Sizin en hayırlınız eşine en iyi olanınızdır, ben de eşlerime en iyi olanınızım.”[3]

Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in evliliklerinde sevgi, saygı ve uyum hakimdi. Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem, adalet erkeğin karısına karşı en önemli görevi olduğu için, eşlerine karşı adildi, diktatör değildi. Eşleriyle arasında çok saygın bir ilişki vardı. Onlarla şakalaşır, oynar, bir şeyler öğretir ve yapabildiği zaman ev işlerinde yardım ederdi. Buhari’de rivayet edilmiştir ki Rasulullah efendimiz evde kendi elbiselerini temizler, koyunlarını sağar, yırtığını yamar, pabucunu tamir eder, evi süpürür, devesini bağlayıp yemini verir, hizmetçi ile beraber yemek yer, onunla hamur yoğurur, çarşıdan aldıklarını kendisi taşırdı. Hz. Muhammed SallAllahu Aleyhi ve Sellem eşlerinin koruyup kollayıcısıdır; tıpkı Allah Subhanehû ve Teâlâ’nın buyurduğu gibi:

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ

“Erkekler, kadınların koruyup kollayıcılarıdırlar.”[4]

Ayrıca, Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem çocuklara ve yaşlılara nazik ve saygılı davranılmasını vurgulamış ve şöyle buyurmuştur:

لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيَعْرِفْ شَرَفَ كَبِيرِنَا

“Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize saygı göstermeyen bizden değildir.”[5]

Allah Subhanehû ve Teâlâ ise söyle buyurmuştur:

وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا

“Rabbin, kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, anababaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti. Eğer onlardan biri ya da her ikisi senin yanında ihtiyarlık çağına ulaşırsa sakın onlara öf bile deme, onları azarlama, onlara tatlı ve güzel söz söyle.”[6]

İslâm erkeğin rolünü belirlediği gibi kadının rolünü de aynı şekilde belirlemiştir. Bir erkeğin gerçek mutluluğu ve huzuru bulduğu bir eşin en önemli özelliği imandır. Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur:

تُنْكَحُ الْمَرْأَةُ لأَرْبَعٍ لِمَالِهَا وَلِحَسَبِهَا وَلِجَمَالِهَا وَلِدِينِهَا فَاظْفَرْ بِذَاتِ الدِّينِ تَرِبَتْ يَدَاكَ

“Kadın, dört şeyi için nikahlanır; malı, soyu, güzelliği ve dini. Sen dindar olanını seç ki, evin bereket bulsun.”[7]

Allah bilinci olan bir kadın, kocasına itaati ve onu memnun etmeyi, Allah Subhanehû ve Teâlâ’nın kendisine verdiği en önemli görev olarak görür. Tabii ki bu, kadının kendi fikri olmaması ve kocasıyla tartışmaması gerektiği veya ona tavsiyelerde bulunmaması anlamına gelmez. Bilakis, kocasını evin karar vereni olarak görüp, onu memnun etmek için çabalaması gerektiği anlamına gelir. Bu görev, erkeği kadından üstün kılmaz ama tıpkı erkeğin, karısına iyi ve adil davranmasını ve onu en iyi şekilde koruyup kollamasını Allah Subhanehû ve Teâlâ’nin mükâfatlandırdığı gibi, kadın da bu görevle Allah’ın mükâfatını kazanır. Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur:

إِذَا بَاتَتِ المَرْأَةُ هَاجِرَةً فِرَاشَ زَوْجهَا لَعنتْهَا المَلائِكَةُ حَتَّى تُصْبِحَ

“Kadın geceyi kocasının yatağını terk ederek geçirirse melekler sabaha kadar ona lânet ederler.”

Peygamber efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem bir kadına sordu:

أَذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَإِنَّهُ جَنَّتُكِ وَنَارُكِ

“Kocan var mı? Kadın: Evet, dedi. Efendimiz de şöyle buyurdu: O hâlde kocan senin hem cennetin hem de cehennemindir.”

Eşler arasındaki hakların ve görevlerin yerine getirilmesinin ve buna bağlı olarak, huzurlu bir aile yaşantısının yanı sıra çocukların yetiştirilmesi ve aile bağlarının da başarılı bir evliliğin sonucu olduğu, Peygamberimizin Sünneti’nde apaçık ortadadır. Bu nedenle, Peygamber SallAllahu Aleyhi ve Sellem hayatın her alanında Müslümanlar için en iyi rol modelidir. Çünkü Peygamber Efendimiz SallAllahu Aleyhi ve Sellem takva ve samimiyetin, Allah'ın kanunlarını en iyi şekilde yerine getirmekle alakalı olduğunun somut kanıtıdır.

 O, bize fedakârlığın ve kendi arzuları ve kibrinin kölesi olmamanın ne anlama geldiğini göstermektedir. Öyleyse erkek ya da kadın olsun, bir Müslüman evlilikte kendi görevlerini yerine getirir ve eşine haklarını verirse Allah Subhanehû ve Teâlâ evliliklerinde karşılıklı saygı, sevgi ve uyumu hâkim kılar.

لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

“Yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz (hakiki imanı yansıtan) birr (ebrar kılacak davranış biçimi) değildir. Lakin birr, kişinin Allah’a, yevm’il âhire (Allah’a ulaşılan sonraki güne, hidayet gününe, vuslat gününe) meleklere, Kitab’a ve peygamberlere iman etmesi ve sevdiği maldan, akrabalara (yakınlık sahiplerine) yetimlere, miskinlere (çalışamaz durumda olan ihtiyarlara), yolda kalmış yolculara, isteyen (muhtaçlara), köle ve (kurtulmaları için) esirlere vermesi ve namazı kılması, zekâtı vermesidir. (Allah’a ve insanlara) ahd verdikleri zaman ahdlerine vefa edenler (yerine getirenler), zorlukta ve darlıkta ve şiddetli savaş hâlinde sabredenler, işte onlar sadık olanlardır. İşte onlar muttakilerdir (takva sahibi olanlardır).”[8]